Sâu đục thân bướm hai chấm là loại sâu chuyên gây hại cây lúa ở giai đoạn cây phát triển trưởng thành, đây là loại sâu phá hại trên diện rộng vì vậy trong quá trình canh tác bà con cần hết sức lưu ý, để hiểu rõ hơn về loài sâu đục thân bướm hai chấm này , mời bà con cùng đọc thông tin sau.
1.Đặc điểm của loài sâu đục thân bướm hai chấm
Sâu đục thân bướm hai chấm có tên khoa học : Scirpophaga incertulas Walker
Họ: Ngài sáng (Pyralidae)
Bộ: Cánh vảy (Lepidoptera)
Là loài sâu đục thân phát triển theo giai đoạn sinh trưởng của cây lúa với những thời kỳ khác nhau.
Thời kỳ mạ: là thời kỳ sâu đục thân thường bám vào bẹ lá từ phía ngoài và ăn cho đến phần nõn, phần giữa phá hại làm cho cây lúa bị héo.
Thời kỳ cây lúa để nhánh: đây là thời kỳ cực kỳ quan trọng trong sự phát triển của cây lúa, sâu đục thân thường ăn vào phần thân cây, chúng cắt đứt tổ chức bên trong phá hoạt cây dẩn tới các lá non không mọc được, chúng cuốn thành tổ, cây có lá màu xanh rồi tái sẫn, chuyển dầng sang màu vàng và khô héo.
Đặc biệt thời kỳ cây lúa sắp trỗ hoặc mới trỗ bông: đây là thời kỳ sâu đục thân phá hoạt làm giảm năng xuất lúa nghiêm trọng, chúng chui vào thân giữ rồi bò xuống ăn điểm sinh trưởng, cắt đứt mạch dẩn sinh trưởng làm cho bông lúa lép trắng.
2.Đặc điểm hình thái của sâu đục thân bướm hai chấm
Trứng sâu: sâu bướm thường đẻ thành ổ hình bầu dục trên mặt phủ lớp lông màu vàng nhạt và ở giữa nhô lên, lúc trứng mới đẻ thường có màu trấng, sau chuyển ngà màu vàng và lúc sắp nở sẽ chuyển sang màu đen.
Sâu non: khi lúc mới nở sâu non thường có màu trắng sữa, đầu màu nâu vàng, chân bụng ít phát triển, móc bàn chân bụng có tới 28 cái xếp thành hình elip.
Nhộng: khi chuyển thành nhộng ccon chúng có cái chân sau dài hết đốt bụng 5 và con đực có chân sau dài tới đốt bụng thứ 8, nhộng mới hóa có màu màu trắng sữa sau đó chuyển sàng màu vàng nhạt.
Trưởng thành: con đực có cánh trước màu nâu vàng nhạt hình tam giac,s giữa cánh có một chấm đen, từ đỉnh cánh đến mép sau và có một vệt xiên màu nâu đen, mép ngoài có 9 chấm đen đỏ, mắt kép, to đen
Con cái có thân màu trắng vàng hoặc vàng nhạt, cuối bụng có chùm lông màu vàng nhạt, cánh giữa trước có một chấm đen.
3.Đặc điểm sinh học và khả năng gây hại
Vòng đời của sâu bướm hai chấm
Vòng đời trung bình của loài sâu đục thân lúa bướm 2 chấm kéo dài từ 43-66 ngày
ở nhiệt độ từ 19-25 độ C. trứng nở từ 8-13 ngày, sâu non từ 36-39 ngày, nhộng từ 12-16 ngày, thành bướm và đẻ trứng sau đó 3 ngày.
ở nhiệt độ cao hơn từ 26-30 độ: trứng ở trong 7 ngày, sâu non : 25-33 ngày, nhộng từ 8-10 ngày, thành bướm và để trứng trong vòng 3 ngày
khả năng gây hại của sâu đục thân bướm 2 châm
khi sâu non qua đông tới mùa xuân hóa nhộng.
nhộng hóa trong gốc lúa ở dưới mặt đất sâu từ 1-2cm, trước khi hóa nhộng thì chúng đục sẵn một lỗ ở thân lúa, chừa lại một lớp biểu bì nhỏ và khá mỏng để trước khi vũ hóa chúng đục chui ra,
sâu đục thân phát triển nhanh trong điều kiện nhiệt độ từ 23-30 độ C, độ ẩm trên 90%.
Chúng có khả năng gây ảnh hưởng nặng tới năng xuất lúa, chúng làm bạc bông, bông lép.
Lúc ở thời kỳ đẻ nhánh rộ cũng chính là thời kỳ sâu đục thân phát triển mạnh mẽ.
Thiên địch tự nhiên của loài sâu đục thân hai chấm
Các loài thiên đục như loài ong ký sinh: Ong Trichogramma japonicum Ashmead; Tri. dendrolimi Mats; Tri. chilonis Tschii; Telenomus rowani Gahan; T. dignus Gahan; Tetrastichus schoenobii Ferrier.
ở giai đoạn trứng bị ký sinh, sâu non cũng có thể bị nhiều loại ong kí sinh khác, tuy nhiên hiện nay do sử dụng quá nhiều thuốc bảo vệ thực vật mà loài ong ngày càng suy giảm đi khá nhiều.
4Các biện pháp phòng trừ sâu đục thân bướm hai chấm
biện pháp canh tác kỹ thuật
sau mỗi mùa vụ cần tiến hành cày lật gốc rạ, ngâm trong nước thời gian dài, làm dầm bừa kịp thời và không để quá lâu.
Sau khi thu hoạch lúa cần cắt sát gốc, rươm dạ trên đồng cần được thu gom và đốt chúng.
Bón phân đúng quy trình và quy định của từng vụ, từng chân đất , từng giống lúa khác nhau, hạn chế lạm dụng phân đạm quá nhiều, bón sai cách sẽ dẩn tới tình trạng cây lúa đẻ lai dai quá nhiều, tạo điều kiện cho sâu phá hoại
Chủ động tưới tiêu theo quy trình, điều chỉnh mực nước trong ruộng lúa vừa phải.
Biện pháp sinh học
Sử dụng các loài thiên địch của sâu để giúp tiêu diệt nhanh chóng mầm bệnh
Sử dụng biện pháp hóa học
Sử dụng các loại thuốc trừ sâu hiệu quả cao đối với các loại sâu đục thân hại lúa nhưchlorantranliprole (DupontTM Prevathon, Virtako,Voliam targo. Nhóm này có tác dụng nội hấp
Thời điểm phun thuốc hiệu quả
Để phun thuốc hiệu quả và có tác dụng cao đối với cây là thời điểm cây lúa trỗ bông, lúc này phun thuốc là hiệu quả nhất, sâu đục thân cũng không có nhiều chỗ ẩn nấp
